Istnieją trzy podstawowe rodzaje umów podpisywanych pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, są to: umowa o pracę, umowa zlecenie i umowa o dzieło. W przypadku każdej z umów mamy inny zakres przysługujących nam ubezpieczeń społecznych i medycznych. Poniżej przedstawiam krótki opis każdego, z tych trzech rodzajów umów, i świadczeń jakie nam przysługują w trakcie wykonywania pracy na określonej umowie.
Umowa o pracę
Umowa o pracę jest najkorzystniejszym rozwiązaniem dla pracowników, niestety pracodawcy unikają ich jak ognia. Wiąże się to z przymusem opłacania rozmaitych składek znacznie zwiększających koszty pracy.
W przypadku umowy o pracę automatycznie odprowadzane są następujące składki:
- składka emerytalna – 9,76% kwoty brutto
- składka rentowa – 1,50% kwoty brutto
- składka chorobowa – 2,45% kwoty brutto
- składka zdrowotna – 9% (od kwoty brutto pomniejszonej o powyższe składki)
Oprócz kwoty brutto, z której liczone są odprowadzane składki pracodawca odprowadza na swój koszt dodatkowo składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych, składkę na ZUS i ubezpieczenie wypadkowe.
W przypadku umowy o pracę posiadamy całkowitą ochronę zdrowotną i ubezpieczenie rentowe w przypadku nieszczęśliwego wypadku albo utraty zdolności do pracy. Niestety wysokie koszty dodatkowe pracodawców zniechęcają ich do zawierania tego typu umów. Wynika to z faktu, że całkowity koszt zatrudnienia pracownika zarabiającego 1600 brutto (1181 netto) może wynieść w przypadku odprowadzania wszystkich dodatkowych składek aż 1930 złotych.
Umowa zlecenie
Pracownik podpisujący umowę zlecenie, w przypadku, gdy jest to jedyne zatrudnienie(tzn., że nie odprowadza składek z tytułu innych posiadanych umów), odprowadza obowiązkowo składki zdrowotne, emerytalne oraz rentowe. Dodatkowo, jeżeli wyrazi taką chęć, może odprowadzać składkę na ubezpieczenie chorobowe gwarantujące wypłaty z ZUS w przypadku choroby. Największym minusem umowy zlecenie jest brak urlopu. Pamiętajmy jednak, że jeżeli wykonujemy umowę zlecenia mającą charakter umowy o pracę (pracujemy w stałych godzinach w siedzibie firmy itp.) to możemy zwrócić się do sądu o przekwalifikowanie naszej umowy na umowę o pracę.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło to najgorszy przedstawiciel umów śmieciowych. Jeżeli pracodawca zatrudnia nas na umowę o dzieło i jest to jedyny rodzaj wykonywanej przez nas pracy, to nie odprowadzamy żadnych składek. Nie mamy zatem jakiegokolwiek zabezpieczenia medycznego, ubezpieczenia rentowego ani chorobowego. W przypadku umowy o dzieło zarobimy więcej, ponieważ nie odprowadzamy składek. Przykładowo: przy wynagrodzeniu w wysokości 2000 złotych brutto, nasze zarobki netto będą wyglądały następująco:
1460 zł – umowa o pracę ze składkami: emerytalną, zdrowotną, rentową i chorobową
1497 zł – umowa zlecenie ze składkami: emerytalną, zdrowotną i rentową
1712 zł – umowa o dzieło (bez przekazania praw autorskich)